Op weg naar een toegankelijker Nederland

Op dinsdag 1 oktober was ik aanwezig bij de raadsvergadering van de Gemeente Eindhoven. En dat was niet zonder reden: de week ervoor heb ik, samen met raadslid Tjerk Langman van de lokale partij Lijst Pim Fortuyn (LPF), gewerkt aan de motie Gebarentolk. De motie, mede ingediend door D66, 50PLUS en het Ouderen Appél, is gericht op het toegankelijker maken van de website en crisiscommunicatie voor (gebarentaalvaardige) doven en slechthorenden.

Hoe het idee tot stand kwam

Begin september werd ik door LPF-raadslid Tjerk Langman uitgenodigd op het Stadskantoor van Eindhoven, om - op persoonlijke titel - 'een kijkje in de keuken' te krijgen bij de Lijst Pim Fortuyn, een lokale partij die met twee zetels vertegenwoordigd is in de Gemeenteraad van Eindhoven. Bij het fractieoverleg werden de zaken besproken voor de gemeenteraadsvergadering van later die avond. Richting het einde van het overleg kreeg ik van Tjerk Langman een vraag voor mijn kiezen: of ik zelf toevallig nog punten heb die de partij op zou kunnen pakken.
Utrecht om een gebarentolk op de gemeentelijke website mogelijk te maken. Voor een inclusieve stad als Eindhoven, momenteel qua inwoners de vijfde gemeente van Nederland, leek me dat onmisbaar. Ik kwam ook met het idee te kijken naar hoe het gesteld is met het aanbieden van ondertiteling bij video's die op de gemeentelijke website gepubliceerd worden. Langman leek enthousiast en liet weten erover na te gaan denken.

Van idee naar motie

Twee weken later ontving ik dan ook een telefoontje van het raadslid. "We willen je voorstellen graag in een motie omzetten.", klonk het. Later die week kwam Langman met een eerste concept van de motie, welke ik toen aangevuld heb met extra data, en hier en daar deed ik nog wat inhoudelijke aanpassingen. Over het algemeen zag het er al goed uit en kon het na de paar wijzigingen wat mij betreft naar de griffier. De volledige motie lees je hier: Motie Gebarentolk

Het weekend erop nam ik nog een filmpje op ter promotie van de motie. En jawel, het filmpje is in gebarentaal (en voor degenen die niet vaardig zijn in gebarentaal is het filmpje ondertiteld), je vind ‘m hier.

Na het aankondigen van de motie wist de LPF steun te vergaren van D66, 50PLUS en het Ouderen Appél, die hem dan mede zouden gaan indienen. En de dinsdag erna was alweer de raadsvergadering, waarin raadslid Tjerk Langman de motie Gebarentolk presenteerde aan de gehele raad en het college van B&W (Burgemeester & Wethouders). Ik was zelf, strak in het pak, aanwezig om dit moment met eigen ogen mee te maken. Hoewel het lastig volgen was voor mij, kreeg ik de belangrijkste zaken wel gewoon mee.

Het hele debat duurde maar liefst drie uur, terwijl voor de motie zelf men minder dan een half uur bezig was. Dat was dan het betoog van raadslid Langman, de reactie van wethouder Marcel Oosterveer (financiën en bedrijfsvoering) én de reactie van de fracties GroenLinks, D66, PvdA, ChristenUnie en het CDA. Het hele betoog van Langman kun je overigens terug kijken in dit filmpje, dat uiteraard ook voorzien is van ondertiteling.

Van motie naar actie

Ik zal jullie de uitgebreide reacties van het debat besparen, maar wil wel een samenvatting geven van het besluit van het college. Wethouder Oosterveer deed de volgende toezegging: het college 'omarmt' de motie Gebarentolk, met de kanttekening eerst contact te willen met de gemeenten Utrecht en Ede (waar ook een gebarentolk op de website in wordt gezet) om na te gaan of en hoe de gebarentolk daar werkt. Hij zal vervolgens in het eerste kwartaal van 2020 de raad informeren over hun ervaringen en de mogelijkheden.

Er zal bovendien rekening worden gehouden met andere mogelijkheden, zoals het ondertitelen van vergadering. Dit was een suggestie die door Remco van Dooren (CDA) tijdens het debat werd gedaan. Ook wordt de chatfunctie van de gemeentelijke website geëvalueerd. Vooralsnog worden er dus nog geen concrete stappen genomen tot het beschikbaar stellen van een gebarentolk of het aanbieden van (live) ondertiteling, maar het staat wel op de agenda. En dat zie ik persoonlijk als een eerste goede stap.

Bewustzijn creëren

De motie gaat in mijn ogen niet alleen om het toegankelijker maken van de gemeentelijke website, (crisis)communicatie en raadsvergaderingen, maar ook om het creëren van bewustzijn. En dan met name over hoe de communicatie voor doven en slechthorenden drastisch verschilt ten opzichte van horenden en bepaalde dingen niet zo vanzelfsprekend zijn. In mijn ogen heeft de motie hier een goede bijdrage aan geleverd, al is het maar dat de lokale politiek nu 'weet' dat er een groep mensen is die bepaalde hulpmiddelen nodig hebben om 100% deel te kunnen nemen in de samenleving.

Al met al is het daarom dus een goede ontwikkeling, dat dit opgepakt wordt. Het was voor mij ook een leuke ervaring: ik mocht zelf meemaken hoe het besluitvormingsproces in de politiek ongeveer gaat. Het is weliswaar niet zo 'uitgebreid' als in de landelijke politiek, maar toch... het was erg leerzaam.

Ik wil de LPF bedanken voor de zeer prettige samenwerking, maar ook natuurlijk de mede-indieners van de motie en wethouder Oosterveer voor hun steun van de motie. We hopen natuurlijk dat er meer gemeenten zullen volgen die zich willen inzetten voor het bevorderen van de toegankelijkheid, niet alleen voor doven en slechthorenden, maar voor iedereen.

Tom de Beer is bestuurslid belangenbehartiging bij SH-Jong